Ar chounavïenn poazh werzhè-hi ba’r memes pris ga’n amann !

Sed amañ un trañskripsïon doc’h un añrejistramant meus gwraet ba’r blaiezh 2019 ga T. (Doue d’i bardono), bet ganet ba Motrew ba’r blaiezh 1946, hag i wreg Y., deus Prevêl (Bro ar C’hap). Michañs blijo doc’h !

Oui, ha hend-ell vis(e) an dornadej(ou) heñ, ‘benn vis(e) dorn(et)

Oh ma Doue ‘ta, an dra-he va labour ! Ha poucher !

Pé vis(e) dorn(et)… Ya !

Oh, ma Salver !

Ha vis(e) ur bern tud en-dro d’ar bateûs heñ. Vis(e) ur bern tud. Ar moussou ‘vel me vis(e) lak(et) en-dro d’ar, d’ar pell, d’ar pell. Ba’r poussière quoi !

– Ya, med ar poussière-te na ket un hano, peus ket bet kleet lared

Poucher, poucher

– Poucher ?Ya, med huchenn ?

Huchenn ! Ba’n huchenn

– Ya, ba’n huchenn

Et ben voilà, ohlala, ça revient comme ça hein

Tu vois, c’est bénéfique hein !

– Huchenn

Huchenn, ya, zo

Pa vé saout a vé gwraet an amann ha vé troet (???) an dïenn ga’n écrêmeuse hag e vé gwraet an amann

– Ah ya, ha peus ket bet gwelet ‘h ôr ga’r ribod ?

Ya !

– Ga’r ribod

Yow, ga’r riboud, ya

Comment disait ma grand-mère ? Sant-Yann, kass ma dïenn da amann / Ober un’ da Sant-Per / Ober un’ da Sant-Paol da lakaad war i daol / Ober un’ da Sant-Reun hag un’-all din ma-un’

Oh ya !

Heñ !

– C’hwi oar rimodellou ?

Ya !

Rimodellou, ya !

Ya, ya-ya-ya-ya. Ur lewr-rimodellou a-meus en ur lec’h bennag

– Ah ya

Ya-ya. Ya. Oh med ma mamm-gozh a va, n’ouzon ket eee, hi yee alïes t’an ilis. Hag ar c’hantikou brezhoneg a gane domp. Ha me meus desket an dra-he ‘chilow ‘nehi. Ya, med…

Am(añ) zo ur plac’h ba kêr amañ ha houzh oa ‘telc’h(en) feurm gwech-ell. Ha oa ur marc’hadour-amann doc’h Rosporden. Heñ basseè ah(e) gis-s(e), me gav tin ur wech ar su’n. Ur wech ar su’n basseè-heñw

D’ar gwener vé gwraet ‘n amann

Despugn amann wa’r, wa’r maes. ‘Vid, ouïon ket pet(r)a, ouïon ket pet(r)a ree-heñw ga’n dra-he. Ha houmañ, e beñ boahè ur chounavïenn, ur chounavïenn ha lakè-hi ar chounavïenn entour ga amann. Ar mod-se werzhè-hi ar chounavïenn poazh, poahañ a ree-hi ar chounavïenne heñ. Ar chounavïenn poazh werzhè-hi ba’r memes pris ga’n amann. Ya, med, ‘benn ar fin, hemañ na gouïet. Pé noa bet-heñw, na troc’h(et)-heñw ar, ar bern amann ga ur goutell vras… Ha na ka’t-heñw na fautif !

E ya

Ha na lar(e)t-heñw dehi : « Brem(añ), gimerin ket kin hoc’h amann »

Nañ-nañ-nann, kollet toud !

Ya

– Bah, ‘n dra-he zo…

Koll(et) he koan !

Ya, ha war-lerc’h neu’n, pegur basseè-heñw er, en ti zo raog ar c’hanèl ba’n traoñ ah(e), ba’n tu-dihou. Ah(e) gis-s(e) oa, pider pe bemp verc’h oa ah(e) gis-s(e) ‘e. Eee, houzh ràe amann d’ar, d’ar marc’hadour ‘e kwa. Houm(añ)-all gassè hec’h amann d’an traoñ !

Apala !

Ya, begur oa refuset kimer hec’h amann ga hi. Med houzh na kontinuet ahe !

Oh, ma Doue ‘ta !

– Med bi oa tud ha’ ree troiou-lou(a)rn heñ gwech-ell !

Troiou-lou(a)rn ! Re-wir, ya ! Beñ war-lerc’h neu’n oa refus(et) kemer amann ga hi ah(e) gis-s(e), ‘h ee-hi d’ar, wa’r marc’had ba Kareis

Ah ya

Ha ah(e) gis-s(e) zo tud ha’ na bet gwel(e)t ‘nehi kreisk-ha dow jañdarm

Apala

Ya

Troet fall

An dra-he pa làer(e)zh ! Ha hou(zh) neus bet, bi neus-hi viss papred heñ ! Ah ya

– Ya, an dra-he oa un tamm escroquerie

Ya ! An dra-he, med ‘n dra-h(e) so ba’r gwad heñ !

Làer ! Làer !

‘N dra-h(e) so ba’r gwad, e(rr)o é-hi pemp pla ha pêr-u(ge)nt (? ‘vid brem(añ) ?), med houzh, houzh, keid-ha vo bew, houzh…

– Viss-fall, matre’n ?

Viss-fall, viss-an-diowl !

Mechan !

– Ya

Mechan eo

Mechan, ya.

– Ya, pet(r)a zo voien d’ôr doc’h ur plac’h ar mod-se in brezhoneg, pet(r)a vis(e) lar(e)t ?

Mechan ha, viss-fall ! Viss-fall, ha…

– Ur ge(g)en matre’n ?

Pet(r)a ?

– Ur ge(g)en ?

Ur gegen ?

– Ya !

Ur gegen, c’est un geaie ?

– Ya !

Ur gegen, be meus bet klêt kaos, houzh so, houzh so ur gegen

– Ya

Be meus bet klêt, ya. Un pisse-vinaigre, hein, par exemple. Heiiin ! Jamais contente pe

– Imor vall papred kwa

Ya, imor vall, ya

– Ur blei vé lar(e)t ‘e ?

Ur blei ! Ur blei, ya

Un diowl !

Un diowl, hezh so un diowl, ya

Oui

Of ! Nom zo ba ur gêr trist am(añ) gi-m(añ) hañ. Pugur dec’h, war-greis an de, gleèn ar gowenn, ba’n nec’h, ba le[c’h], ba lost mé, b(a)-lec’h (e)ma mé cabanon ah(e)

– Ya

Oan ba ah(e) gis-s(e) ha oa braw ‘n amzer dec’h

Ya

Ha gleèn ar gowenn war-greis an de !

Ah ya

Holala, amañ é, me lar, am(añ) (e)ma trist ar jeu kar rar é kle(ed) ar gowenn (a-)greis an de !

Ah ya

– Lod lar : « ar gowenn gozh neus riw d’hi dreid »

Ah ya

– Memes, ma zad lar an dra-s(e) in galleg, pé vé klêt ar gowenn ba-kreis an de : « Ah la vieille chouette a froid à ses pieds »

Ah ! Kaoseo ‘ra-heñw un tamm brezhoneg ‘e, ho tad ?

– Ma zad ? Ra ket-heñw, ra ket

Ah nañ-nañ-nann ? Nañ-nann

– Bah, me meus disket mé-hun’ heñ !

Ah ya

– Med doc’h, ar gowenn, an dra-he oa, oa sin, sin-marw gwech-ell. Vis(e) gwraet lapouss-an-Ankou doc’h…

Ya, lapouss-an-Ankou, ya

– Ya

Ya-ya, lapouss-an-Ankou

– Ha lod-ell…

Ha be meus bet klêt ‘n dud ‘h lar(ed) : « Oh ! ‘N dra-h(e) so sin na, ‘vel quoi zo un dèn ha’ zo ‘hond da, ‘hond da varw

Ya

– Ha lod lar « an toud » ?

An toud, ya, ya. Ya, ur bern tud lar an toud : « Klee(t) meus an toud » ya

– Ya

Comment tu dis à Fanny, quand elle était petite ?

Pé ‘h een da labour(a)d war, war hent Mael-Kareis, war-lerc’h ar lycée ah(e) ha basseèmp ba di-règ ti ar persep(t)er, ‘benn basseèmp di, ti ar persep(t)er, me larè dé Fanny : ya, « Klê(d) (a) ran tr[ous] » feñ vïe, vïe traduis(añ) en brezhoneg kwa : « Klê(d) (a) ran mouezh ar persepter hucha(l), huch(al)… » Ar persep(t)er larè : « Des sous ! » Pé vïemp ‘hond (he)biou kwa !

Ça c’est le cri

– Pe-sort mod peus lar(e)t in brezh[oneg] ?

Ar persep(t)er

– Ar persep(t)er ? An dra-s(e) ma ket bet klêt biskoazh

Ah nann ?

– Nann

Persep(t)er, le percepteur quoi

Paotr an tailhou !

– Ya, paotr an tailhou, ya

Ah ya ?

– Petram, lod ree « morzhol an Ankou » doc’h ar, doc’h le capricorne, pé vé klêt ar c’haprikorn ba’r soliou

Ba’r soliou ?

Ya

Ah ya ? Oh ‘benn vé klêt ar c’haprikorn ba’r soliou ‘benn-neu’n zo sin fall heñ

Ah ya, ah ya-ya

Ah ya, ‘benn neu’n…

An doenn ne bado ket pell !

Ah ya, ar soliou ha neu’n, holala ya, ‘benn-neu’n é e(rr)o trist ar jeu. Ya. Hend-ell, e beñ, doc’h pet(r)a gaosein c’hoazh ?

– Doc’h an teus, matre’n ?

An teus ?

– An dra-he vis(e) gwraet doc’h « le fantôme »

Ah ? Meus ket bet klêt kaos doc’h an teus

– Pe, ba Motre meus klêt lar(e)d « un eksperiañs »

Ah ya ! Gwel(et) meu[s], ya ! « Gwel(et) meus un eksperiañs » ya !

– Ya

Larè an dud, ya, gwech-ell, ya. Med ouïon ket pet(r)a sinifïa an dra-he. Ya, un esperañs, oh ya

Cartes interprétées de l’ALF avec Python

Pratiquant en amateur la géographie linguistique, je souhaitais automatiser en partie la production de cartes interprétées tirées de l’Atlas Linguistique de la France (ALF). Mon but était d’éviter de longues et fastidieuses manipulations d’un logiciel d’édition d’image (Paint, Photoshop…), dont les résultats me semblaient peu esthétiques et les rendus mal reproductibles. J’ai écrit à cette fin un code Python, langage de programmation qui a l’avantage d’être gratuit et d’un emploi assez rependu.

Installation de Python et dépendances

Pour installer Anaconda3, qui est encore la façon la plus pratique d’utiliser Python, copiez-collez l’adresse suivante dans la barre de recherche de votre navigateur internet et téléchargez l’installateur :

www.anaconda.com/download/success

Une fois que l’installateur a procédé à l’installation, chercher Anaconda Prompt dans la barre de recherche Windows. On ouvre cette invite de commande et on rentre dedans la commande :

pip install geopandas matplotlib numpy pathlib

qui va installer toutes les librairies nécessaires à l’execution de notre programme.

On doit également installer Miktex, pour gérer au mieux les légendes :

https://miktex.org/download

Téléchargement du dossier d’exemple

Pour télécharger le dossier contenant le code Python et les fichier nécessaires à la production de la carte en tête de l’article, copiez-collez l’adresse ci-dessous dans votre navigateur :

https://kaojoubrezhoneg.wordpress.com/wp-content/uploads/2024/05/alf151.odt

Le téléchargement du fichier alf151.odt commence alors. Il s’agit en réalité d’un fichier .zip, l’extension .odt est une astuce pour permettre son téléversement via la plateforme WordPress. Avant d’extraire l’archive, il faut donc modifier cette extension de .odt vers .zip. Dans Windows, la fonction renommer ne permet pas de modifier l’extension. Pour cela, chercher Windows PowerShell dans la barre de recherche Windows. Dans cette invite de commande, tapez la commande cd suivie du chemin vers le dossier où vous avez placé alf151.odt. Entrez alors la commande :

mv alf151.odt alf151.zip

Une fois que l’extension est modifiée en .zip, il n’y a plus qu’à extraire le dossier compressé, par exemple à l’aide de WinRar.

Contenu du dossier d’exemple

Le dossier extrait contient 6 fichiers :

dep.geojson contient les frontières des départements français.

ptALF.geojson contient les localisations des points d’enquête de l’ALF.

t1.txt est un fichier .txt qui contient les numéros des points d’enquête où parmi les réflexes du latin gŭla relevés par la carte ALF151 “bouche” on ne trouve que goule et seulement goule.

t2.txt est un fichier .txt qui contient les numéros des points d’enquête où parmi les réflexes du latin gŭla relevés par la carte ALF151 “bouche” on ne trouve que gueule et seulement gueule.

t3.txt est un fichier .txt qui contient les numéros des points d’enquête où parmi les réflexes du latin gŭla relevés par la carte ALF151 “bouche” on trouve et goule et goule.

ALF151.py est le code Python qui permet de générer la carte. Ouvrez-le, par exemple à l’aide de l’éditeur Spyder qui a été installé en même temps qu’Anaconda3 ou de toute autre solution de votre choix. Faites tourner ce code pour générer une carte. Si tout est correctement installé, devrait apparaître dans le dossier une carte nommée ALF151.png identique à celle qui est donnée en tête de cet article. Modifiez ce code à votre convenance, par exemple, pour adapter le nombre de traits linguistique à faire apparaître sur votre carte. Des commentaires dans le code vous guideront pour savoir comment le modifier. La carte par défaut montre les deux évolutions vocaliques principales à partir du latin gŭla, typisées goule et gueule, et elle présente une solution pour figurer le polymorphisme (parlers où l’on dit et goule et gueule).

Quand vous élaborerez vos propres cartes, il vous faudra consulter les cartes originales de l’atlas et créer autant de fichiers .txt que nécessaire, avant de les remplir à la main. Veillez à n’avoir qu’un seul numéro de point d’enquête par ligne.

Bon courage à vous dans la découverte de la Gallo-Romanie !

Me meus komañset ga’n droc’héres vihan

Sed amañ un trañskripsïon doc’h un añrejistramant meus gwraet ba’r blaiezh 2015 ga G., bet ganet ba Kleden ba’r blaiezh 1942. Mersi bras laron da Gurvan Lozac’h ‘vid bi kondüet ar hross deus an tamm kaos. Michañs blijo doc’h !

Voilà, voilà ! Pet(r)a vank doc’h da larign doc’h, Jean ?

Oh beñ, ar wech diveo pa c’hoant dé gaoseo deus, deus, deus an est.

An eost ?

Ya

An eost, e beñ, an eost vis(e) gwraet, me meus komañs(et) ga’n droc’héres bihen.

Ya

Ga kerseg ! Ga dow jô

– Med un difer’s zo etre ar bateûs hag an droc’héres pe memes-mod é ?

Ah nann, an droc’héres…

– Euh, an dornéres !

An dornéres ya, med an dornéres boñ vis(e) daw troc’h(añ) ar gwinizh ha an eost raog ha vis(e) troc’h(et) an eost ga’n droc’héres ha gwraet horzennou. Ha vis(e) dow pe tri war-lerc’h an droc’héres, ale hop ! Ha vis(e) gwraet un horzenn, un horzenn ga ur, ga, ga ur jewr-plous. Top ! Ha goud(e)-se vis(e) sa’et ar re-s(e) (a)n eil doc’h egil(e) ba, ur savilenn vise gwraet doc’h an dra-se e brezhoneg. Vis(e) ba’r, vis(e), vïe lak(et)-hè renket ba’r park. Ha goud(e)-se neu’n, pé vis(e) disec’het ar foñs deus, deus, deus an horzenn, un neub(eud) devejou, pe(va)r, pemp, c’hwec’h teiezh war-lerc’h vis(e) despugnet ga’r c’harr ha digass(et) ba’r leur neu’n.

– Ga pet(r)a vije lastet ?

Ga pet(r)a vis(e) ?

– Lasset

E beñ ur jerr-plous ga, ga…

– Ga ur jerr-plous ?

Ya, ya, tapèc’h ur, un tamm dornad kwa heñ, reec’h ur jerr gantoñ, ale hop, basseèc’h ‘naoñ ‘tre, ‘tre, zindan an horzenn. Klouk ! Ah et voilà !

– Ha skloumet ar mo(d)-s(e)

Skloumet naoñ, ouais. Ha goud(e)-se vïe lak(et)-hè ba ur savilenn kwa. Vïe lak(et) c’hwec’h, c’hwec’h horzenn a-peu-prè d’o(be)r ur savilenn ha vis(e) kontinuet ar mo(d)-s(e) lessès pas ‘tree ha vis(e) lesset a-peu-prè pemp-pe(va)r, pemp-c’hwec’h teiezh ar mo(d)-s(e) ken vis(e) disec’het ar, ar yeot glas ba’r foñs kwa heñ. Ha goud(e)-se vis(e) digasset d’ar gêr, ba’r leur. Ha vis(e) gwraet ur voudenn neu’n gate. Ur voudenn-gwinizh, kerc’h, hei pe diw voudenn gwinizh ‘vel vis(e) kwa heñ. Ha goud(e)-se neu’n vis(e) go(r)teiet ken tàè ar bateûs. Eizh teiezh, deg teiezh

– Vij(e) ket dispaket war ar leur kwa, ar plous ?

Ar plous ?

– Ya

Ba’r leur

– Wa’r leur, ya

Ah nañ-nañ-nann, ar re-he vé, ah nann…

– Lesket vije ba’r, ‘vel vé…

Oh, ba’n horzenn !

– Ba’n horzenn

Oh ya-ya, gast, ya, (e)n horzennou vise gwraet ar voudenn kwa heñ. Ront, ‘vel un toupie ah(e) gi-s(e) a-peu-prè. Ha n’ee ket dour barzh heñ. (A)n añsianed ouïè ‘h o(be)r an dra-se mad-tre. N’ee ket an dour ba’r, ba’r, ba’r voudenn heñ. Ha ‘benn tàè ar bateûs, ale vïe lak(et) ar bateûs kreis (e)tre ar boudennou. Ha traou ba’r bateûs ! Dow pe dri vis(e) wa’r voudenn. Goud(e)-se vis(e) un’ ‘troc’h(añ) ar c’hewr. Un’ ’tispak(añ) un tamm, un’ heñi-ell, dougoudougoudoug ha traou barzh ! Ha pep-hañi na e… Ha goud(e)-se neu’n, pé vis(e) lak(et) ur c’horn(a)d-putun. Of, beb eur a-peu-prè, vis(e) gwraet ur c’horn(a)d-putun, vije chañch(et) post neu’n. Hag ainsi de suite ha vis(e) derc’het ar mo(d)-s(e) med ba, ba un deiezh dornad. Vis(e) gwraet kalz labour d’ar mar(e)-s(e) heñ ! Pass ken vounnus ga’r moassoneûs memes-tra, ser(te)namant. Med boñ…

– Ha pelec’h vije laket goud(e)-se ? Pé vije passêt ba’r bateûs ?

Ah beñ, goud(e)-se neu’n ba’r bateûs, ar plous ‘h ee dre ar penn pell deus ar bateûs kwa heñ. Ha vis(e), beñ ah(e) vis(e) un’ ba, pe dow ba penn ar bateûs ‘ho(be)r ur vorc’had-plous. Ale hop ! Ga ur vorc’h dow bis bras ar mo(d)-s(e), vis(e) tap(et) ur mell vorc’had-plous ha gwraet ur bern-plous ar mo(d)-s(e). Ha vis(e) berniet ar plous ba’r bern kwa heñ.

– Med ba un hañgar oa pe ba’r maes ?

Maes. Maes ya. Ouais ! Ha vis(e) dow, dow kontuni wa’r bern-plous, vis(e) gwraet ur mell bern-plous, wechou dow bern-plous. An dra-s(e) oa deus ar mod, deus ar pezh oa d’o(be)r kwa heñ.

– Hag ar greun neuhen, goud(e)-se ?

Ah, ar greun ‘h ee ba’r sac’h heñ, ha vis(e) kasset d’ar grign(er).

– D’ar pe-lec’h ?

D’ar grign(er), d’ar…

– Grign(er)

D’ar grign(er), ya. Oa ket siloïou d’ar mar(e)-s(e) heñ. Mé dad gassè un tamm hag e, gassè d’ar vagajin. Oh, dow pe tri mil gwinizh, pezh vis(e) re kwa heñ, vis(e) kass(et) gwerzh(et) d’ar c’hoperativ. Ar c’herc’h vis(e) derc’h(et) ser(te)namant. Da vag(añ) ar marc’h, hag ar moc’h ! Hag ar saout ! Ar saout-lard vis(e) ràet bleud-kerc’h dê ha mélange kerc’h ha hei kwa, kontuni.

– Med vij(e) ket gwraet (ne)med saout-laezh d’ar mar(e)-s(e) ?

Ya

– Saout-kig

Oh yow, saout-kig, oh si, oh yow, saout-kig vis(e) gwraet ‘e.

– Ah ya

Vis(e) mag(et) ga betrabes hag un tamm bleud war’nê ha voenn kwa heñ. Ar mo(d)-s(e) vis(e) mad, bio !

– Bitrabes kwa heñ

Bah ya ! Oa ket…

– Med n’oun ket sur, med ma klêt ur wech lar brem(añ) ga’r bio n’eus ket droad dé roiñ bitrabes d’ar saout.

Oh beñ, pass kont(o) doc’h ar bio brem(añ) heñ, nann. Ar bio zo voien d’o(be)r n’ounn ket pet(r)a deuhoutoñ med boñ. Toud an traou vé gwraet bio deuhoute ha, an hano zo med gouïed hag-eñw é bio, an dra-s(e) ouiï ket gwech e-bed.

– Pet(r)a zo dreñw ?

Pff nann, nañ-nann

Ha kaol-irvin vis(e) ràet d’ar saout ‘è

Ya, med neubeutoc’h heñ

– Kaol-chounaï ha treou ar mo(d)-se ‘e neu’n

Ya, med boñ, neubeud tre heñ. Me, me meus ket anêt an dra-s(e) keme(nt)-s(e) ‘hanon heñ. Med gouïed (a) ranw lar so bet un amzer ha vis(e) rekolt(et) toud ar c’haol dé reiñ d’ar saout da… Ba-lec’h oa ket kalz pature ba’n hañw kwa heñ. Ar c’haol-petrabes, ar c’haol-chounaï. Gwel a ret ar re-s(e) vis(e) ràet dê ba mis-est kwa heñ. ‘Benn neu’n vis(e) deuet vich(e) ket kalz pature kin. Pigur d’ar mar(e)-s(e) oa sec’hoc’h an hañw ‘vid vé brem(añ), sete…

– Ha vije kutuilhet just a-walc’h

Bah voilà ! Med an irvin, vich(e) ket, an irvin vis(e) ba, brem(añ), ba michenn-gol(o) kwa heñ. An irvin bad ket pell, petram ma veign ket ràet-hè dê vounnus vreignè-hè kwa heñ. Seto vé daw mond, vounnus walc’h ga’n irvin. Pass le(añ) ‘nê re-bell. Ma tà skorn war’nê, ‘magn torpilhet. Ma tà re glaw beñ gouev-hè o-hun’ ha vreign. Sete ba michenn-gol(o) euh, “20 septembre – 20 octobre“.

– Ur mis kwa

War-lerc’h dalv ket ar boan doc’h essei(añ) derc’h(en) irvin kin, ‘benn neu’n ‘magn ba’r, ba’r bed-ell ‘vel vé lar(e)t ‘e !

Pé vïe gwraet fagoud, vise gwraet ur gelwr

Sed amañ un trañskripsïon doc’h un añrejistramant meus gwraet ba’r blaiezh 2019 ga T. (Doue d’i bardono), bet ganet ba Motrew ba’r blaiezh 1946, hag i wreg Y., deus Prevêl (Bro ar C’hap). Michañs blijo doc’h !

– Et la gerbe ? Petra vise gwraet doc’h, doc’h, doc’h la gerbe neu’n ? N’é ket an horz ?

Nañ

– An horzenn

Yow

– An horzenn

Ya

‘N horzenn ?

‘N horjenn, ya. Un horjenn

– Ya

Un horjenn, un horjenn-gwinizh, un horjenn-kerc’h, ouais, ouai-ouais

– Goud(e)-se, goud(e)-se vis(e) eret ?

Ya, er(e)t ‘benn vis(e), ‘benn vis(e) troc’h(et)-hè ga’r faocheûs, ya

– Ha ga pet(r)a vis(e) eret ?

E beñ ga, dapèc’h un tamm

Un tamm id

Un tamm ed, ya

Un tamm id ha vïe gwraet, vïe gwraet ur skoulm

Med me meus aneet mïoc’h ar…

Ar faocheûs, ar lïeûs ?

Ar lïeûs

– Beñ, ba du-mañ vé laret : eret gad ur c’hewr-plous

Ah ya ?

– Ur c’hewr vé laret ba du-s(e) ?

Un amarr-plous !

– Un amarr ? Ah, une amarre !

Pas amarre, mais… si ?

Ur gelwr ! Ur jelwr-plous

– Ur gelwr-plous ?

Ouais !

– Petra sinifiv an dra-he ?

Amarr(et), amarr(et) é ‘n ed !

Beñ, pé vïe gwraet fagoud

– Ya ?

Beñ vis(e) gwraet ur gelwr ga, ga, ga koad kraoñ-kelo.

– Ah ya, ur gelwr ?

Ur gelwr, ya

– An dra-he ma ket bet kleet gwech e-bed !

Ah nann ?

– Ah, nañ-nañ-nann

Ur gelwr, ya, be meus bet gwel(e)t, ‘benn vïemp ‘h ôr fagoud war ur harzh, e beñ vis(e) klas(ket), ma vis(e) ur, un toufenn, un toufenn kraoñ-kelo. E beñ, vis(e) tap(et) ar bodou ‘vid ôr, ‘vid ôr kelwr, ‘vid, ‘vid, ‘vid, ya. Ha vis(e) passee(t)-hè ba’n tan ha ‘vid, ‘vid, ‘vid, ‘vid bi souploc’h ha ‘vid plegañ ka(r) hen(t)-ell wechou dorrè-hè kwa

Ha mé mamm na ur rejenenn

Sed amañ un trañskripsïon doc’h un añrejistramant meus gwraet ba’r blaiezh 2014 ga G., bet ganet ba Kleden ba’r blaiezh 1942. D’ar mar’-te oan komañset da ziskiñ brezhoneg hag añrejistrèn ga mé c’hozh telefon kentoc’h ‘vid gad ur Zoom. Blam se é ijel kalite ar son. Michañs blijo doc’h memes-tra !

Ha mé mamm na ur rejen(e)nn. Doc’h an dra-se vïe, ree ur rejen(e)nn kwa heñ. « Treille » vé gwraet doc’h an dra-s(e) e galleg kwa heñ. Hag e, ‘benn vise ba mis-ar-voennou, raog, ya, ba mis-ar-voennou, fin juillet, vis(e) tailhet ar vigne. Dailhè-hi ‘nehi mad, med ‘benn-neu’n vis(e) formet ar grappe dê ba’r, ba, ga’r rejen kwa heñ. Ha goud(e)-se neu’n, vis(e) tailhet ar, ras a-peu-prè, neb tailh(añ) toud ar bodou hir ha lesset ar grappe, an tige d’ond penn-a-benn ga’r vagor ba kost(e) an ti. Oh, med (a)n ti ree deg, deg, dowzeg metr, a-peu-prè, ree ar rejen(e)nn penn-a-benn doc’h ar vagor. Ha ‘benn vis(e) e(rr)o fin septembre, oh début octobre, doc’h ar mod vis(e) an amzer, beñ vis(e) rejen, des grappes de raisins. Pe-sort varieté oa, larin ket doc’h, med mad oa ‘nèoñ, voilà !

Koñchennou ar voaseñ

Sed amañ un trañskripsïon doc’h un añrejistramant meus gwraet ba’r blaiezh 2019 ga T. (Doue d’i bardono), bet ganet ba Motrew ba’r blaiezh 1946, hag i wreg Y., deus Prevêl (Bro ar C’hap). Michañs blijo doc’h !

Oh med, ahe zo koñchennou da wentañ. An ameseg ahe, hennezh neus gwraet traou ! E c’hi, pa va bet marw ar c’hi..,.

– Ya ?

Ah ya !

Oh ma Doue ‘ta

Ur c’hi, ur c’hi na-heñw, ‘vid heñ, ‘vid ‘n dèn-s(e), ur c’hi zo ‘vel ur c’hrouèdur

Gis un Aotrou, gis un Autrou Doue !

Ah ya !

– Hola !

Ah ya ! Ha heñw na tap(et) e garr-tan d’ond da, d’ond d’ôr un tamm tro ha na ket lak(et) ar c’hi ba’r, ba’r c’harr-tan, Ar c’hi zo vaet dé dreus(iñ) an hent ha lah(et)-heñw ‘nèoñ.

Ya

Flasket ‘nèoñ ga’r c’harr-tan

– Hola !

Boñ, bet ar c’hi ba’r c’hoñjelateur, he !

Laket ar c’hi en e veureusenn, ar gwellañ veureusenn a-nôe !

Ya, med e ! Raog, raog interriñ ‘nèoñ oa lak(et) ar c’hi ba’r c’hoñjelateur

– Ola, mallozh han’ Doue

Pad, pad, toud pezh

– Ya-ya

Eizh de matre, matre mïoc’h

Olala, ha ‘benn tàè-heñw doc’h an, doc’h an nos, ‘benn vis(e)-heñw, vis(e) daw dond maes ‘vid mond d’ôr ur staotadenn kwa

– Ya

Beñ sortïè-heñw ar c’hi doc’h ar c’hoñjelateur ha vouchè-heñw dèoñ

– Olala !

E ! Ha vis(e) lak(et) ar c’hi ba’r c’hoñjelateur en-dro. War-lerc’h, heñw ‘tond amañ : “Théo, daw doc’h dond d’ôr ur lowr ‘vid lak(ad) ar c’hi.”

– Ho !

Sete ma gwraet ur c’hached-koat heñ

– Ya

Ma gwraet ur c’hached-koat, ar c’hi oa ket bras, ur fox-terrier

– Ya

Gwraet, ma gwraet ur c’hached koat dèoñ. Lak(et) ar c’hi barzh. War-lerc’h lar-heñw, heñw lar diñ-m(e) : “Me interrio hezh”. Ha faotè ket da zèn e-bed goûd b(e)lec’h na lak(et)-heñw ‘nèoñ. Bon. Un hanter-de war-lerc’h, heñw larè diñ-m(e) : “Deus da wel b(e)lec’h meus lak(et) mé, mé”… Titine vis(e) gwraet doc’h ar c’hi. Titine. Gwraet-heñw un toull ba’r vagour doc’h an ti, un ti ga mein heñ, ga mein, mein plad ah(e) kwa, res an douar ba’r jer(di)n. Gwraet ur, ur c’hamarad daoñ neus gwraet an toull ha lak(et) ar lowr ba’r vagour doc’h an ti, stanket ga siman propr ha lak(et) ur plak marbre war’nèoñ, ur plak marbre gwraet ba ti ar mabrier ba Kareis heñ. Ha : “Amañ é interret Titine” ha am(añ), ar blaiezh. Eizh kant lur na paet-heñw ar plak ! 800 francs, la plaque en marbre !

– Med, pé na komañs(et) ar c’hi da vreignañ ‘n dra-se na gwraet flaer pugur ar c’hi oa ba’r vagor, oa ket interret da vad !

Oc’h ya med…

Santè ket ‘n dra-h(e) ‘nèñ

Oui, santè ket ‘n dra-s(e) ha neu’n ar c’hi oa ba’r vagour, med kost(e), kost(e) ar jer(di)n kwa

– Ya

Ya, tu de-vaes doc’h an ti kwa, ya

Terribl !

Ah, unique, unique, unique, unique

– Oh, ur sakre istoar é hezh heñ

Oh beñ, hezh ?

Ah beñ ya

Oh, hezh so ur gwai !

– Ya

Oh ma Doue, va… Ul lewr vé moien da skrivañ da wentañ koñchennou

– Ur… gwaied peus lar(e)t ?An dra-he…

Ya, ur gwai, hezh so ur gwai, comme ça, un, un canard kwa, ‘vel, ‘vel, ur, vïe laret, lar(et) e brezhoneg : “Hezh so ur gwai”

– Med pet(r)a sinifiv an dra-s(e) ?

Beñ, hezh so une vedette pe

– Ah ya !

Hezh so

Un original

Un original

– Un esparadenn kwa

Ya

– Un esparadenn vé laret ?

Nann, nann, ‘n dra-he meus ket bet klêt. Nann

– Ur steredenn, oh ya, ur vedette kwa, ya

Oh, eh, nomp zo moien domp da gonto war hezh heñ ! Keme(nt)-s(e) sort traou zo toud heñ

Ah la lalala la la

Ur wech oa ar Gomedïan(ed) !

– Ya

Troiñ ba-dre as(e). ‘Klask labour

– Ya

Ha heñ welè na vankè dow pe dri min-glas war doenn ti mé, ar voaseñ ah(e). Ha, ar Gomedïan(ed) ‘h arreo :

– Ah, lar-he(zh) dèoñ, Monsieur, dow pe dri vin-glas vanka war ho toenn ahe

– Ya, lar-heñw dê, e(fre)r zo da renkañ mé doenn, ya

– Bah, nomp zo kontant d’ôr an dra-he doc’h ahe : kant euro, kant euro

– Ya

– Ah beñ, lar-heñw dê, ya, peus kimed…

– Me oar labour(ad)

Bon, pé oa echu(e)t ar labour… Pemp munud ! Pemp munud wa’n doenn heñ !

– Pemp munud ‘vid kant euro !

‘Vid, ‘vid, ‘vid lakad dow min-glas heñ ! Heñ, heñ ’tiskenn :

– Boñ Monsieur, mad é heñ, renket é an doenn

– Oh, lar-heñw dê, ‘n-om renket mamp ‘vid kant euro, med kant euro ‘vid pemp munud zo kér

– Bah ya, bah ya !

– Zo kér ! Med pugur oa, mamp ‘n-om renket, ‘h an da reiñ ‘nê doc’h, lar-heñw.

Hezh neus moni hardi heñ ! Hag, ar Gomedï(an) welè na na leun moni ba i borte-feuille

– Hola !

Ya, ha ah(e) gis-s(e) zo ur harzh, des lauriers…

– Lor(e) ?

Lor(e) zo ba-bord an hent ha’ zo ur metr hanter, ur metr hanter uheler, ha ur metr ledoner

– Ya

Ah(e) n’eus ket moien da basseal. Portailh, ur portailh ga pikou, ur porthailh houarn ga pikou. N’eus ket voien da basseal. Med ar forain na gwelet na dre terrain ar voaseñ oa moien da basseal. Ha dé ziv eur doc’h ar mintin, ar forain ‘tond, choñjè gwiañ e goug da hemañ ha làer(ezh) i moni dèoñ

– Bah ya

Ha hem(añ) né e bren(e)s(tr), ‘n dra-m(añ) oa doc’h beñ, beñ an ne-amzer pe, an amzer oa sec’h kwa. Hezh, prenes(tr) hezh vis(e) digor(e)t, oh, izhpenn ‘vid naw mis ar bla

– Ho, ho, ho, ho !

Izhpenn ‘vid naw mis ar bla !

– Hezh oa ket anouened !

Ah nann, ah oa ket anouened ! Ha barroiou-houarn wa’r prenest, sete dèn n’eus walc’h ‘vid rantreal heñ

– Beñ nann

Boñ, e ur c’hi bi(ha)n na-heñw gatoñ papred ba’n ti, med brem(añ) neus bremañ c’hoazh heñ, hezh neus ur c’hi bi(ha)n gatoñ papred ba’n ti. Pé oa-heñw ‘kousk(ed), ar c’hi bi(ha)n zo komañs da hess(al)

– Ya ?

” Opala” lar-heñw “am(añ) zo un dèn benneked”

– Ya

Pé oa komañs ar c’hi da hess(al), heñw ‘tond maes doc’h e gwele ha, pass alum ar goulou

– Ya

Pass alum ar goulou, heñw welè un dèn ba, ma’hat oa sklaer ar loar, heñw welè un dèn ba’r…

– Ba’r jer(di)n ?

Ba’r jer(di)n fass d’an ti, ah ya med hemañ zo un den ha’ neus gwraet ar Bresel ba’n Aljeri

– Ah ya !

Ha neus ur fusul, ha hezh n’é ket sod ‘naoñ heñ ! Heñw ‘hond ha neb ôr trous, ‘sorti(al) ar c’han(on) doc’h ar fusul ha ‘tenn(añ) ba’n aer !

– Hola !

‘Tennañ ba’n aer

– Ar c’homedï[an], ar c’homedïan na bet own ?

Ar re-he na bet own ! Ha oagn ket vaet kuit dre-b(e)lec’h oagn deuet. Oa vaet-hè dreus ar, ar lor(e)

– Ya ?

Dreus ar lor(e). An de war-lerc’h, ‘n de war… Ni ma ket klêt an tenn-vusul heñ !

Ni nôe ket gwraet

Dé div eur doc’h ar mitin, med Fanny na klêt ! Hi larè diñ-m(e) doc’h an de war-lerc’h (a-)vitin :

– Me meus klêt un tenn-vusul, lar-hi, ‘vid nos

– Ah bon ? Lar(a)n dehi. Oh, me ouïa doc’h (a) b(e)lec’h é deuet, lar(a)n dehi

Me ‘hond dé wel ar voaseñ. Heñ larè diñ :

– Deus dé wel ! Lar-heñw, dre b(e)lec’h é vaet-heñw kuit !

E, meus gwel(et) na, na, na brêt-heñw ar, ar bodou-lor(e) !

– Ah bon !

Ha sur-walc’h, med henn(ezh) na ràet dow denn-vusul. Un tenn na ràet-heñw dé gentañ

– D’an nec’h ?

Ya, ha un neub(eud) secondes war-lerc’h un tenn-ell ha hem(añ)-ell ma’hat ga’r bres oa war’nèoñ na treus(et) ar lor(e). Med henn(ezh) n’é ket bet deuet dre-ah(e) war-lerc’h kin ‘naoñ heñ

– Ah nann

Ar Gomedï(an), he(zh), he(zh) n’é ket deuet dre-ah(e) war-lerc’h kin ‘naoñ heñ

Comment tu dis : ar c’homedï(an) ?

Ah ya, ar Gomedïan(ed) ! Vé lar(e)t ar Gome[dïaned]

– An Termaji ! Matre’n ?

Ah ouais, an Termaji

Termaji, ya !

An Termaji, an Termaji

Ya, petram ar… Ya, hanoiou-ell zo c’hoazh, med meus ket, meus ket choñj

Ya-ya les Gitans

– “Termaji” vé lar(e)t amañ, amañ-gi-mañ ?

Ya, ya

Termajïou

Ya. Med Gomedïan(ed)

– Ya

Gomedï(an), ar Gomedï(an), ur Gomedï(an) quand il y a un seul quoi. Gomedïan(ed) quand il y a…

Termaji

Ouais, bi zo hanoiou-ell c’hoazh med meus ket ‘nê ba mé benn. Ah ya, bah, ar re-s(e), ar re-h(e) na lar(e)t, heñ na, ar Gomedï(an), heñ na lar(e)t d’e gamarad(ed) : “Oh, nonn ! Pass mond du-(ho)nt ! “

Ah nañ-nañ-nann !

“Pass mond du-(ho)nt, ba-en(e) (e)ma dañjerus !” Med hem(añ) n’é ket sod ‘naoñ heñ, hem(añ) n’é ket vaet da denn(añ) war ‘n-heñi-ell ‘naoñ. Lar(e)t é-heñw diñ-m(e)…

Toujours en l’air !

– D’an nec’h

Tenn ba’n nec’h, lar-heñw. Ha ma dennehec’h war un dèn, war un’ m(e)nneg, lar-heñw, pass tenn(añ) ‘naoñ ba i gein !

Nann, de face et dans les jambes

Fass, papred fass, lar-heñ diñ-m(e) kar légitime défense !

– Ya ! Ya !

Ya !

– Ya, bah mod-ell vêc’h tamallet

Ha hen(d)-ell (e)moc’h, ya, hend-ell (e)moc’h ba’r, ba’r prison pad ho puh(e)

– Bah ya, bah ya

Roll an traou bet despugnet ga Christiane Fer ba Kleden

Christiane Fer neus despugnet ur bern traou espar e brezhoneg ba Kreis-Breizh ba’r blavejou dow vil. Ha gall a reer kargañ an añrejistramañchou libr ha digoust wa’r Dastumedia !

‘Benn kaoud ar fichier interess ‘hanoc’h, peus kemed mond da Recherche avancée ha lakad hano ar fichier ba’r ouest N° fichier numérisé.

Pezh so, n’é ket braw papred gouïed pe-sort pojou ha troiou-lar ga’er wa’n añrejistramañchou ‘barzh chilow ‘nê. ‘Vid parrojou zo, meus chilowet toud an añrejistramañchou, ko’mant lared, med me meus ket an amzer da drañskrivañ toud an traou. ‘H añw-me da lakad wa’r mé blog listennadou traou bet añrejistret, blam d’an dud da vid aessoc’h dê ka’d ar pezh faot dê chilow.

Goulskoude, n’oun ket sur deus toud ar pezh meus kleet. Hadchilowet an añrejistramañchou a-ourin, mar plij, ‘barzh sitañ un dra mennaked.

Hiro, Kleden !

Plac’h ha dèn :

SAY2900401 : mad d’ond dé lesvamm, rer ar goukou war-blaen, ar loar, pass lakad ar jistr ba’r voutailh war an ne, kelc’h ar loar

SAY2900402 : ‘n ail dé ‘n ec’h vo skorn sec’h, koumoun glaw, glizh sin amzer vraw

SAY2900403 : disac’h kerc’h, ‘benn vé ‘n ail ziwa’r yeun don vé glaw bras pe erc’h don, rew gwenn, saout goeñiet, mis-eñien, Santes Ann tan pe zistan, Sant Vissant ma tà ‘n ours dé heoliñ ‘ma ar goañw war-lerc’h

SAY2900404 : deiezh gwener ar groas, sul ar sakramant bras, nedeleg

SAY2900405 : skod nedeleg, mis-meurzh pras hag an ne-amzer

SAY2900406 : ma peus gallet gwerc’hiñ ho trañch ‘benn nedeleg n’oc’h ket bet liboudenneg (= fenaiant), dikrïet, ‘benn kle(v)i kaos ar re-ell chilowet ho heñi ho-hun, proverb-ell, pé vé anner ziwar hanner vé leizh ar park saout,

SAY2900407 : n’on ket kàer ‘vid lenn brezhoneg, un deñn ha’ n’é ket difennabl hezh so lue gwener, disonet d’ar sadorn, hezh oa gwraet war-lerc’h ar c’hrampouzh, pik pe vran a gan, geier, n’é ket bet target ‘lared gow naoñ, boutou berr jalous d’i wreg, diaes ba i voutou, bambocher, lïo, ha walc’h ‘vid disec’hañ mour

SAY2900408 : rimodel kargañ dour ar mour ba un toull, ‘n-heñi zo tost doc’h i draou zo ur pi-mouc’h, hezh n’é ket pizh, hezh neus kar’n vad (???) a jomey deus hañi e-bed, an Dieoul bew, un ignorant, hezh so ur sant, trist wa’n douar,

SAY2900409 : aet é-hañw d’ar barados, me zo deuet da noñiñ/noñañ, hezh ne leun ar loerenn zu, hezh é du e doull, ur park ha’ neus dïanne(z), hezh so (?topeiñ?), vankè tremp daoñ, trichon-logod, un deñn minabl, kouilhourenn

SAY2900410 : traou ne gati, hezh so deñn e-bed na ket gwraet i dever, ar vatezh hag ar mevel, galouperes, mouget g’ar chimin sin glaw,

SAY2900411: ur jô houk/houb, ur jô tik, ur wis kozh ma tà ket da houll ar moc’h n’eus kemed reiñ un tamm kaoc’h tourc’h dèi, ma zo derbod ga’r saout n’eus kemed lak ur bouc’h ssames gate, ga’r revolusion ‘o tan ba-partoud ar mod-se me mo tomm, ma vé gwelet un aval ‘benn gouel-Yann ‘benn gouel-Mikael weler kant,

SAY2900412 : pé vise bet ur c’hrouedur ba ur familh vise daw mond d’ilisañ, pec’hed-marw, ku he benn dèi ur c’hap gati, neu’n vise ampoesonet-hi, ar laer-amann, taoliñ kél war’naoñ, ar c’hig droiè ba’r bailh ma tà ket ‘n hili war-naoñ, soubenn trenket, un tamm bara fondabl,

Dèn :

SAY2901801 : ar vilotenn

SAY2901802 : daw é kaoud nerzh da labourad, ar c’hog ‘kano sin vall

SAY2901803 : ur lon sterd d’ôr (treut), preñied, miseriñ, petra zebes ‘ta paotr, te zebes kemed ar c’hreuñ deus ar bara, ma zebes ket boued te zo hond ga’n aïl, (???)

SAY2901804 : ur c’hrigner-fassou-deñied, tapet mamp ar vilotenn fenoñs, vern ket penvar(e), turluterien, turlut(iñ) doc’h an noñs

SAY2901805 : ar plac’hed nise ur sakre plass, ôr un tamm ruilh war-lerc’h lein (ôr un tamm gour – Karais)

SAY2901806 : ar yeout, ar peisant an dra-he oa i dresor daoñ, ur vress, laket vé ra, dow vil boes?, douar skañw, douar gwinizh-tu, park tost d’ar gêr, parkeier pell; yeot ru

SAY2901807 : dilaezhet dre volonte vad, aet dé hesk ga privasïon, difer’s oa ‘tre ar feurmou, an dra-he zo ur yeouetenn hag a aparèss ru, sivi, ar park zo ‘vel ur c’hrouédur, ar pezh tày barzh n’o ket hañwel doc’h ar pezh ‘o laket

SAY2901808 : ar ma(r)sossi oa u bajenn uvelloc’h ‘vid krow-ar-c’herseg, krow-an-o’ned

SAY2901809 : ur feurm ga prajeier, ar perc’henn, danno jistr, ar gwerjeou, devezhou-dour, kost(e)-ha-kost(e), dow beisant ‘n-om gann ba’r prad dé gaoud dour, beuiñ, ha un’ wa’r c’harr ôr gak?

SAY2901810 : dour-prad/dour-feunteun, an dour sortiv ket d’ar lec’h mad, ‘n hach hag an hechenn,

SAY2901811 : un tamm greun fall vise ràet d’ar yir, zov ket ar yir kin, hezh so re ger d’i voued (ki fall), ar c’hijer vise loned maleürus, dowzeg chachouer ha dowzeg pesketer an dra-se ree pe’r feneiant warn-ugent, an erc’h dalvè ludou meus ket kalz kred ba’n dra-he meus ket gwelet park (e-)bed chañch war-lerc’h ur gouchad-erc’h, an erc’h so divlas, pé no bet ur c’houchad erc’h war i douar ‘o fougeet, rew doc’h ar mintin glaw da hanter-noñs,

SAY2901812 : kijer mis-mae ‘h ee ga’r louarn, hezh neus ket remz (e-)bed kin, confusion remz rem(e)d, ur porad-kleñied, un deñn barèv, stoket é deuhoutoñ, ahe weler ‘naoñ ’tistiraad

SAY2901813 : pass chom ba’n aïl an dra-se so ‘vid ho paralisañ, an Dieoul neus lesk(et) an aïl ‘hond da vale, un awl ba Gouel-Yann ‘benn Gou’-Mikael weli kant, skorn du, mis-meurzh oa sañset da skarzhañ ar fojou ga i aïl brass,

SAY2901814 : mis-meurzh ‘tre an diw seson, chañjamant, peus ket klêt an toud hezh so hond d’ond da gerc’had ‘nè, ur gewnïenn, diboulzañ ‘nèi, ur balvellig, balvennigou, an dirde zo mer’n,

SAY2901815 : an dirdes tàe ga ur lon, n’eus ket voien dé badañ ga’n tan-noñs, poan bouellou ru, droug-kov, kig-ejenn,

SAY2901816 : doc’h un deñn hir ha moan vise gwraet ur skeud pesked, un toussig doc’h un deñn bihen, c’hwi peus ket boued paotr-powr, ur gouilhourenn, ene é diskord an traou

Plac’h ha dèn :

SAY2903001 : ar veuc’h pé vise kaosêt brezhoneg ba’r skoul, ar skoul laik ha skoul ar frerien, ‘ma ar brini hond d’an aver’nn,

SAY2903002 : pañsïon vihen pe pañsïon vras, ar pezh vise ràet ba’r pañsion vihen, pouesañ ar bara,

SAY2903003 : d’ar mare-se vise gwraet tri bask, hezh so ‘h ôr e eil bask/e dride pask, braw vise ken-ken, ar pask kentañ, barner-peuc’h, ridojou-kañw,

SAY2903004 : ar vazh-kañw, me zo ‘hond da vazhkañwiñ naoñ, rochedou fer-kaled, na ‘n-om lahet e-hun’,

SAY2903005 : ar chapel, ar lower, tapissou du wa’r jô, din ken-ken, kasset ar lower d’ar vouc’h ba ur oetur, un intramant kentañ klass, arched # lower ?

SAY2903006 : tapiss ar c’hañw

SAY2903007 : kass meus ‘naoñ d’ar barados, kordennou ba-dindan ar lower, pa ket klêt lapouss-an-Ankou, ar chach ‘yudal, jistr ha lambig,

SAY2903008 : kañw pad ur bla, du ha gris, kañw seizh la,

SAY2903009 : c’hoant rechet(añ)/restaol(añ), difer’s ‘tre brezhoneg Kerglov ha Poullaouen, grantoc’h oa tud Poullaouen, oa ket keme(nt)-s(e) finnoc’h ‘vid ar re-ell ‘nê, ba Poullaouen vïe laret “tu” d’un deñn erro wa’n oad, n’eus ket tamm resped ‘bed ‘ben kaoseal ar mo(d)-s(e), unan ???, chach Poullaouen, seured gwenn oa ‘tirijañ an ospital ba Karais, ur plac’h tew oa cen-cen,

SAY2903011 : ur marw subi/soubi/joubi, ar boan bouellou vud : l’appendicite,

SAY2903011 : staot ru, sistèm dé ve(v)o, mamp gelvet ar veteriner, kastïet, treut ‘vel ur c’hi,

SAY2903012 : kleñvejou ar c’herseg, taol-gwad, diwall deus an teil kerseg, titanos,

SAY2903013 : pe-sort sïou na ar c’herseg

SAY2903015 : hanoiou kerseg, Ireñ, un troc’h-marc’h, mallezh an’ Du, Minette, Suzanne, Berjelenn, Mignonne, ur b/penvidigezh, ur marc’h troc’het/spahet, ar c’herseg na bet sammet war o gein, Parfaite, kemeret ur foto, dow heubeul dé-heul, dowzeg chô,

SAY2903016 : deñved touset, derbod vise moien dé soñgnañ ‘nê ‘n-or ziskontañ,

SAY2903017 : fouetet boutik, debet o draou gate, prestañ ‘med d’ar re benvidig, ker gwashañ daoñ

SAY2903018 : hezh so houk, mann ‘bed d’ôr da lakad ‘nei ‘n hi vlass, c’hweal tan ba-tal o divisker dreñw ‘vid tennañ ar houb, pikañ ‘nê ga ur bod-lann, un tamm pebr ba o venn-dreñw, c’hweal tan ba o gaol, treid maltournet, hezh so mad da sevel dour d’ôr patates, divisker kog, amañ ‘ma huel kambr ar c’hleier, hezh so ‘vel ur gwlesker : skañw ha rampet, un troad david tour ha ‘n-heñi-ell david tan, hemañ zo rampet d’ôr skampet, pavinou bras dowarn bras

SAY2903019 : un diskou(a)rn gat, ur la-hir bras ha moan, ur bouloutenn mat, houzh so brucheded, houzh neus tamm bruched ‘bed, houzh so danno ur vamm vad, fri kamm, ur lagad ba ur liw hag ur lagad ba ur liw-ell, hezh so penvidik-brein

SAY2903020 : paour-du, klaskerien-boued, ar berien, ‘blassou dow wenneg, mone, Jañ-Maï Trepok, un hano nobl, sterd é bet, hezh neus ur sellou berr, ur merc’heter, ur sellou jigouvi, ur sellou c’hoant c’hoari

SAY2903021 : Goue-Mikael, Goue ‘n aotrou, gou-Mikael diw wech ar bla, kaseg-veurzh, mis-ebrel : diwall deus ar pesk, an de kentañ deuh mis-ebrel : de ar chañchamañchou ‘vid ar mevelien

SAY2903022 : kousk-kreiste, ba mis-ebrel gousk ar mestr hag ar mevel, ba mis-mae ar wreg hag ar vatezh, ereet an orzennou, park an o’ned, birviñ an dilhad tal ar ster, ?dour-beuñ?, ar mintì(n)-m(añ), komeresed ba-tal ar ster, ni vïemp ket komeresed kalz, amañ vé gwraet i chupenn da un’ menneg, viss-fall, pider-pemp plac’h, jalous, houzh so tik, paourkaezh plac’h, Doue da bardon(iñ) d’an anaon

SAY2903024 : tastornerien, war-lerc’h un devezh tennañ patates ale lamp ba’n dañs, loch ar goukou

SAY2903025 : pakad butun, grossoc’h ‘vid, sikaretennou, chikou, ga butun karot vise skeupet ba partoud, piw brisè ?, lod-ell chechè wa’r werenn, bet neus bet i gont fenoñs, ken jom ket ‘n-i saw kwa, ‘n dra-he zo un toull lagout, ra kemed ur chech war i werenn, hezh oa ur mell chet ba’n toull-go, coñgnak, dour-vinerêr, vïe laket ur c’hewr plous d’ar wreg en-dro d’hi goug ha vise laket traou dé evo, me meus ket joñj da vi mew-mew ur wech,

SAY2903026 : ‘ma toud ‘n hent gatoñ, n’é ket gouest dé gaoud an hanter deus boesson, pider zo c’hoazh memestra,

SAY2903027 : petra vise debet gwech-ell ? Vïou fritet, krampouzh gwinizh-tu, louseier,

SAY2903028 : hezh so dirastell, gourman, ar pelestr, ar chern, stribilh deus ar soliou, ken mad ‘vel gavè ‘naoñ, kig avelet, kig trenk,

SAY2903029 : ‘n higenane, ar charivari, sakre Jann-Vari, ar sent vise mouchet ba Pask, pé vé mouchet ar sent vé vall an amzer, sul ar bleuñiou lamp an nàer maes ar c’hleuñiou,

SAY2907401 : ur fougasséres, houzh ‘n-om gav un dra menneg med oar ket deus piw é koueet ‘nèi, houzh so train toud, un train pouloudet é, houzh so kour war’nèi, ar re-se so prest da lampañ, un deñn komañs a-bred ga’r merc’hed ha n’é kemed un tamm fri-lous c’hoazh, hezh é poent daoñ da gass kerc’h d’an asenn, ur marc’h-mul

Dèn : da jilow amañ

SAY2907404 : treut ‘vel ur c’hazh ha lard ‘vel u pi-moc’h, gwisket ‘vel un aotr(ou), ‘n aotron(e), glow neus, he(zh) neus ur bern mouilh, ur mad hond da zimiïñ visch ket mad da daol wa’r berniou teil

SAY2907405 : soubenn drous, hend-ell, me meus kemed dra-se en tu-ell d’ar chach, lod zeb o draou me lak an tan war’nehe, un deñn tre, evañ a ree un bann’h med oa ket ur gol deñn, aet é da gwaremm an Delin, klañw pé gar/yec’h pé lar

SAY2907406 : dal ket ur werennad-chistr, dal ket i boued, kelc’h pell glaw tost,

SAY2907407 : meus ket bet klêt “devezh mad”, glaw ra, ‘hond ‘moc’h, debet é hoh merenn, bennozh Doue, a’el foustouilhus, ‘n a’el ‘nec’h

SAY2907408 : ur silienn ‘vel ur lass botes hag ur silienn ‘vel ur pi-moc’h, ar yir hag ar merc’hed oa grac’had, ar moged ‘h ee wa’r an geier

SAY2907409 : hezh so ur louarn, fripon, viss-fall, pe-sort mod larefèn, un deñn ha’ ouïè dond ‘benn doc’h ar re-ell, diskroc’heniñ ar louarn, ‘n aotrou kont, n’oc’h kemed ur c’hlasker-boued, skod-Nedeleg, pardon Santes-Marc’ha(r)id,

SAY2907410 : ar saout wa’r patates ar paotr-saout wa’r vatezh, hezh so ur marc’hadour-kroc’hen, hezh so ‘vel ur c’hrog

SAY2907411 : me meus kat ur marc’h marw, gwilhou peus ket a vutun, Sant Per digor ‘n or din,

Lod làerè huèlou ar saout

Sed amañ un trañskripsïon doc’h un añrejistramant meus gwraet ba’r blaiezh 2019 ga T. (Doue d’i bardono), bet ganet ba Motrew ba’r blaiezh 1946, hag i wreg Y., deus Bro ar C’hap. Michañs blijo doc’h !

Amañ zo bet bec’h ‘tre re kêr

Oh, amañ zo bet bec’h ba’r gêr am(añ)-gi-m(añ)

Oh la la la la !

Houm(añ) zo ur gêr vras ha’ oa seizh eee… Ya, seizh vandenn-saout oa ba kêr amañ-gi-mañ gwech-all, Ya, fermachou bihan, kwa. Ya, sete, vise, oh bi oa lod memes ha’ ‘h ee dé, dé, lakè o saout ba pa(r)k

Ar re-all

Ar re-all pad eur kreis-te !

– Ho la la !

Ah ya, pad eur kreis-te welè-he ur voaseñ ‘hond da zreb(iñ) e lein; Ale hop ! Vise lak(et) ar saout ha war-lerc’h neu’n, ma zigoueè ar voaseñ ha welè-heñw ar saout ba, ba e ba(r)k, ar proprietêr doc’h ar saout : “Wouha !” Vise tap(et) ar vazh ! Àr-lerc’h vïe lak(et) anê barh (a-)fet(e)pañs !

Ah ya

Ah ya, (a-)fetepañs !

Ar pezh va paket zo paket !

Ah bah voilà ! ‘Benn-neu’n vïe ka(r)g(et)

Ar laezh, laezh…

Vïe karg(et) o gov d’ôr, d’ôr, ma vis(e) melchon ba’r, ba’r pa(r)k e beñ…

– Ah ya, an dra, an dra, an dra-he oa ket mad ‘vid ar saout !

Pass re, nann ! Un tamm bihan kwa !

Pa vé gwleb, vé ket mad

Un tammig bihan, ya, an dra-he lakè ‘nê da c’hoeñ(w)iñ

– Ya

Ya, an dra-he lakè ‘nê da c’hoeñ(w)iñ, ah ya !

Mais toi tu gaze, hein !

Heñ ?

Tu connais plein de choses

Oh, nann !

En breton, en breton !

Ar macheñ ‘làerezh an huèlou, koar viche huèl(et) ar saout, gwech-ell, des entraves

Ah oui

– Ah ya !

Qu’on mettait aux vaches

Ah, chez nous y avait pas ça

– An dra-he ma lennet, med ma ket bet klêt biskoazh

Nann ?

– Oh, c’hwi oa ur bern traou heñ !

Oh-oh ! (???) me meus joñj na vise laket huèlou d’ar, d’ar, d’ar saout pugur oa ket des clôtures électriques

– Ah nann !

Oa ket clôtures électriques, barbelés vich(e) ket lak(et) kalz ‘e kar koust(añ a) ree kwa, ‘Vid harz ar saout da basseal war-gorr(e) ar c’hleuñ e beñ vise lak(et) huèlou dê. Ha bi oa lod ha’ ‘h ee da làerezh an huèlou d’ar saout des voisins !

– Ho la la ! Ha saout pennasket ?

Ah, meus ket bet klêt, nann

– Med, huèl meus ket bet, pe-sort-mod bronoñset just ?

Huèl(añ) ar saout vise gwraet kwa

– Huèl(añ) ar saout

Ya

– Ya

Huèl(añ) ‘nê, med matre’n n’ é ket ‘n hano…

– Oh, yow-yow-yow-yow

Yow, da mé joñj, ya

– Ha pé vise kalz, pet(r)a, pe-sort-mid vise laret ar pluriel neu’n ?

Ah ? Huèlou, matre’n

– Huèlou, dakord

Un huèl doc’h un’

– Ya

Huèlou

– Ha, “ar saout ‘h ee da làerezh” an dra-he peus…

Oh ya ! Alïes ya, med alïes vise lak(et)-hè d’ond da làerezh, ‘benn larèn doc’h, pa, keid vise ar proprietêr doc’h ar pa(r)k teb(iñ) i lein pe… Ya, ar mod-se gargègn o gov war, war kont… Oh ya !

Lod va fin, tiens !

Heñ ?

– Ya !

Lod va fin

Oh ya, fin ‘vel kaoc’h louarn !

– Ya ! An dra-he meus klêt ya !

Klêt peus bet se ?

– Ya ! Fin…

Kaoc’h, kaoc’h louarn n’é ket fin ‘naoñ !

Ah nann

– Fin vïe…

Fin ‘vel kaoc’h louarn, ya, ha ya. Ha be peus bet klêt an dra-he ?

– Ya

Ah oui

– Ha oa ke ur mod-ell ha’ vise gwraet doc’h un deñn fin ?

Un deñn fin ?

– Oa ket espress[ionou], oa ket espressionou-ell ?

Oh, meus ket choñj…

– Oh beñ, ‘vel tà tà

Ya, ‘vel tà ya, ya-ya, an dra-he neus gwraet vad, beked amañ an dra-he neus gwraet vad diñ-me kaoseo brezhoneg

Ah bah, weles ket !

‘Gis oa leun, leun traou ha’ vark ho ch[oñj], peus bet ankouêt kwa

Ha’ teu, teu, teu en ho memor

Ya, brem(añ) mamp, mamp ‘n okasïon kin da…

Ah beñ, ahe teus okasïon da brechañ brezhoneg

Ya

Ya

– Ha, bi oa re-bowr ha’ lakè o saout da zibiñ ba bord an heñchou

Ya, ba bord an heñchou, am(añ) oa un’ ba kêr, tad René Simon, tad René Simon, René Simon zo ‘chom ba kêr papred. Ha hezh na, na kemed un, of, un devezh-arad-douar

– Ya

Matre’n ‘ha, ha beñ, ar saout vise pa’n, pa’n de ba bord an hent

Ah ya

‘H ee-heñw matre’n, oh tre matre’n ur c’hilometr benneked trem(a) bourc’h Motre ha neu’n da vek(ed) ar c’hanèl

Ah ouah !

Ah ya !

– Ah ya !

Ha’ vise, ha’ vise ‘peuriñ ba bord ‘n hent

– Ha krinenniñ, an dra-he vise laret ? “Lak(et) meus ma saout da c’h… da grinenniñ” ?

Krinennañ

Da grignañ !

– Da grignañ

Krinennañ, on dit chez moi

– Krinennañ, ya

C’est pas le…

– Bah, memes pos é heñ !

Ya, ya !

– Ar parti, gwech-ell ar parti doc’h ar park lem grignè ar saout na un hano. Peus ket bet klêt laret ar grignenn ?

Nann

– Ah nann ?

Meus ket bet klêt kaos doc’h an dra-he, nann

Roll an traou bet despugnet ga Christiane Fer ba Motrew

Christiane Fer neus despugnet ur bern traou espar e brezhoneg ba Kreis-Breizh ba’r blavejou dow vil. Ha gall a reer kargañ an añrejistramañchou libr ha digoust wa’r Dastumedia !

‘Benn kaoud ar fichier interess ‘hanoc’h, peus kemed mond da Recherche avancée ha lakad hano ar fichier ba’r ouest N° fichier numérisé.

Pezh so, n’é ket braw papred gouïed pe-sort pojou ha troiou-lar ga’er wa’n añrejistramañchou ‘barzh chilow ‘nê. ‘Vid parrojou zo, meus chilowet toud an añrejistramañchou, ko’mant lared, med me meus ket an amzer da drañskrivañ toud an traou. ‘H añw-me da lakad wa’r mé blog listennadou traou bet añrejistret, blam d’an dud da vid aessoc’h dê ka’d ar pezh faot dê chilow.

Goulskoude, n’oun ket sur deus toud ar pezh meus kleet. Hadchilowet an añrejistramañchou a-ourin, mar plij, ‘barzh sitañ un dra mennaked.

Hiro, Motrew pe kentoc’h Moter !

SAY2903301 : ‘n heñi na ket dowlagad oa dall

SAY2903302 : ar chapeled : pasifili- pasifili, e(rr)o é hei-kei-kei “arrivé au bout”, e(rr)o é trist ar Bla kozh, diboañiet é-heñw, Doue da bardoniñ d’anaon,

SAY2903303 : paket neus-heñw i loaiou, marw é-heñw ha chomet i dreid dindan ar press, marw é ga’r boan bouellou ru, pikurennou, poudre Ménard Frère, Buhe ar Sent, merch-ha-tregont ha born ha lost mé roched ba mé dorn, merch-ha-tregont dre bod, poent warnugent dre bod, sekañs, trikon, ar c’hadribl, ar gwenneg-pod,

SAY2903304 : gwin tomm, kafe koef mouget, rom-plous negrita, gwelloc’h marc’had, dour-vinerêr, reiñ un taol-nerzh, c’hoant peus da dañviñ ‘naoñ,

SAY2903305 : ur bann’h traou douss, traou kreñw,

SAY2903306 : très jolie chanson

SAY2903307 : autre chanson

SAY2903309 : discussion en fr.

SAY2903310 : chanson

SAY2903311 : berrjaved, avalou jildrenk, avalou tamm-ha-tamm, avalou miret ba’r bern plous, avalou melanet, un awl a’o, un duadenn-avalou, c’hoari krog-radenn, tavañjerou, spilhou spern-du, korol = keler, trifon-koukou

SAY2903312 : karr an Ankou, ur vroñzh soulb, ar vachinéres, ar vazh-kanéres, ar gwrac’hed, toud ar gehellou, chech-blew, traou ar mis, traou ne gati, houzh neus kollet hi señturenn

SAY2903313 : kouêt é ar pign ga’n ti, houzh zo aet wa’r melchon,

SAY2903314 : houzh so halkan, houzh ‘ma ‘n tan ba hi rêr, houzh so bet dic’hastet, galoupéres, pitouêr, c’hwi chak plous, marc’hadourien-kerseg, sebeliañ ar re-varw,

SAY2903315 : mé zad-kozh ‘h ee war zevezh, pesked ebrel, farserezh, gwlesher ru,

SAY2903316 : fenaiant, paotr-mintin, gwech-ell vise laket ur marc’hig-mae ba’r gwele d’ar merc’hed, boked-mae, ur bouc’h, digradañ, ban’-gwenn, fleur ba’r ban’ an hañw dan, serkl pell deus ar loar glaw tost,

SAY2903317 : hezh ra deus ar loar, an dirde, brudañ an dra-se, c’hwi zo ba ho cheu ‘vel paotr an hadmelchon

SAY2903318 : ‘ma ar silh warnahoñ, lipet é ar c’hog, hend-ell, lipet é o damm traou, aet é ar vouchenn ga’r c’hawr, sei toud,

SAY2903319 : bambocher, hezh neus tapet ur señkelenn, divergond, a’nt so fleur, deuet é plac’h yowank c’hoazh, droad d’ond wa’n daol da gac’had ban ur sac’h ha da daped ur grampouenn da dorchañ e rer, hezh neus droad dé gac’had ba’r youd pé neus debet ar re-ell o gwalc’h, youd peuket, youd re dannô, ha c’hwi zo kristen/ya, pé vé ur paotr yowank tal mé gichen/petra é ur c’hrichen mad/ur paotr bihen ‘tebr(iñ) alouar ‘lesk(añ) ar c’hriben ga i dad

SAY2904201 : chansons

SAY2904202 : chansons

SAY2904203 : chanson française

SAY2904204 : chanson, hemañ na diskoachet ar c’had/hemañ na hi hredet/ hemañ na hi tapet/ hemañ na hi tebet/hemañ é heñi bihen kamm-kamm-kamm na bet mann e-bed ‘med un tamm bara-amann ‘hond ga’r mine d’an nec’h d’an nec’h keit-ha i vrec’h, youd peuket,

SAY2904205 : treut é an traou, houzh é treut he pis, bis-treut, ar vigwale vihen tàè deus ar veunteun, hezh so spontus, Ba Tre(o)gan zo trizeg ker/trizeg loch ba beb ker/ha trizeg glohêr (glowêr) ba beb loch, montet, ba Rest-ar-Loued/oa marw an Dieoul ga ‘n anoued/Ha ba Castellaou(en)an oa marw ba-tal an tan,

SAY2904206 : paket neus i loaiou, karr an Ankou, morzhol an Ankou ‘skoiñ war poent, ar big war gl(ou)ed/ar gl(ou)ed a bleg ken a ra bouek, gweled un eksperïañs, Pont Ker’lan

SAY2904207 : un terw = ar person ‘h ôr bourdig, un deñn ‘vessen

SAY2904208 : ar person hag ar c’hloc’h bihen, ar làer-amann, mond d’an aver’nn vintin ha lak deg gwenneg ba plad an anaon, ar laezh oa treut, douar ru,

SAY2904209 : chansons

SAY2904210 : cher-vad, soul-pred, pato, soubenn vresk, soubenn-gafe laezh, you arsiled,

SAY2904211 : gwastell, pich(e) ket êr, poahañ bara wa’n oaled, ar gokenn, tan war-gorre ha tan dindan, man ha deliou marw, tan douss

SAY2904212 : purgator, dispañs, tad-pàeron, eskob, pab, cender, ‘n amzer vask,

SAY2904213 : amzer-vask, ar c’hoarais, ‘h ôr yun, yow vask, eoul benniget ‘vid ar vadeiant, ‘ma ar person da zishouarniñ ‘naoñ, da sul ar c’hasibolo e(rr)o hieh? ar gaseg, ar sakramañchou, kass an otrou doue daoñ, ar marchikod ga’r c’hloc’h, ar marchikod, war o benndowlin [/dojn], e gachetenn

SAY2904214 : serr-nos, les grâces, l’extrême-onction

SAY2904215 : sonet vise ar c’hañw, ton bihen, ton bras, toud an ornemañchou en-dro d’an oter, da vaskañw, beilhiñ, ‘h ôr boss pa’n nos, karg o doull

SAY2904216 : bombocher, lonker, ur mell chet ba ur puñs, fri kulotet, hezh so fresk, hezh so ker krazh ba i rer, hezh so penn-martolod, penn-kaled, hezh neus lost ur veuc’h ba i zorn, hezh chech e rer gatoñ, hezh so ‘h ôr teil, houzh so sklokal, ur krouéduer, kouêt é ar pignon,

SAY2904217 : ur fenaiant hounèv ket i voued/i zour, hezh so ampl, añws war i labour, hezh so teuk, glèp, dow zorn klei, un deñn karg ra toud deus i zowhorn,

SAY2904218 : hezh a vank ar hreunenn vras doc’h ar chapeled ba i benn, pass lakad ar bara war lign i gein blam houneec’h ket ‘naoñ war lign ho kein, ar penn-kreuñ, seul ar bara,

SAY2904219 : ar merc’hed ha’ nise o zraou nagn ket droad da lakad o zreid wa’n dour

SAY2904220 : hezh é làer, hezh é sterd e grabanou, hezh so boutou berr, jalouss, houzh ‘h a dé chaoueten, hezh so ur c’hog mad, galoupéres, houzh ‘ma tan ba i rêr, hezh so pitouaer, un tamm ki-gaol, houzh so ur wis kozh, un eubeules, hezh so ur blei, hezh so kras, hezh ‘ma tost lost e roched d’e rêr, hezh so ‘n urussenn ba i godell, ribin, dow sin da vevañ da gozh : ma vri ziverr ha ma rêr glos, mé fass ‘h a da ridal, mé gorv dé strikal ha mé rêr ‘h a da strakañ,

SAY2915201 : chakad kelien, chaker kelien, un torchouer “un homme à tout faire”, diaoset é “les fiançailles sont rompues”, houzh so hañwal doc’h ur berchenn

SAY2915202 : gaol hir, ur botenn, dirde/te a dec’h/n’é ket ase ‘ma dé lec’h/na ase na nimblec’h/treus naw min(e)/naw mor/ur pezh bihan ba’r mor/hezh é un teñsor, an derb(o)d, un derbodenn, ur sec’hadenn, hezh so kouêt droug-sant, fatiket, malañ an drew “moudre la coqueluche”, kousked ba kost ar harzh, me oa stravilhet ha ma tapet mé boutou ba mé doworn ha lew !, hezh oa vaet kuit i vis bihan ba i rêr, hezh neus tapet ur c’hi, me ma bet kont ga hezh ha oan ket vaet,

SAY2915203 : taped mitarded, ur gwass, un arkul, ur piler, tud kal(ed), poan-gar’n, un dièoul, mallezh Tou(e), marc’h an nàer, hezh labour ‘vel ur c’hi, peus kemed mond dé bissañ wa’r ludou,

SAY2915204 : bech ha proilh, keuc’h-keuc’h, pit-pit-, tac’h-tac’h, menn-menn-menn, hola-hola,

SAY2915205 : lola-lola, war’nê, kèh, un deñn dilañs, dow dorn klei,

SAY2915206 : un deñn dineuñ, un toud, lakad dilhad, hezh so ur marc’h, un eubeul, ur marc’h kaoc’h, ur lué, ur gluzh, ur glukes, hañwal doc’h ur wespedenn dilost, ur wespedenn reer ver’n,

SAY2915207 : hezh oa chomet zeñn, n’é ket disonet, hezh oa fri-ha-rêr ga houzh, sa’t zo ‘tree, hezh neus ur boutou berr

Roll an traou bet despugnet ga Christiane Fer ba Karais

Christiane Fer neus despugnet ur bern traou espar e brezhoneg ba Kreis-Breizh ba’r blavejou dow vil. Ha gall a reer kargañ an añrejistramañchou libr ha digoust wa’r Dastumedia !

‘Benn kaoud ar fichier interess ‘hanoc’h, peus kemed mond da Recherche avancée ha lakad hano ar fichier ba’r ouest N° fichier numérisé.

Pezh so, n’é ket braw papred gouïed pe-sort pojou ha troiou-lar ga’er wa’n añrejistramañchou ‘barzh chilow ‘nê. ‘Vid parrojou zo, meus chilowet toud an añrejistramañchou, ko’mant lared, med me meus ket an amzer da drañskrivañ toud an traou. ‘H añw-me da lakad wa’r mé blog listennadou traou bet añrejistret, blam d’an dud da vid aessoc’h dê ka’d ar pezh faot dê chilow.

Goulskoude, n’oun ket sur deus toud ar pezh meus kleet. Hadchilowet an añrejistramañchou a-ourin, mar plij, ‘barzh sitañ un dra mennaked.

Hiro, krogomp ga Karais !

SAY2901101 : Quête des pauvres pr le nvl an Ar gest, ‘n iginane

SAY2901102 : Remarques en fr sur la perte du breton Ar youd

SAY2901103 : Ar youd, tennañ ar rous

SAY2901104 : an treber da lak ar chidourn, ar blabïenn didan ar billig, dantet ar youd, ar bara

SAY2901105 : ar vorn, ar liboudenn (français)

SAY2901106 : disorc’het ar vorn, soubenn-krampouzh, bara tanno pe tew

SAY2901107 : karget ‘o ma ler (français) on ne parle plus breton

SAY2901108 : respektet ar re-gozh, viche ket laret te Kergloff, Poullaouen, an diskonter (français)

SAY2901109 : poan bouellou-ru, an amïeges, an hik

SAY2901110 : preñved

SAY2901111 : derbod, ar wenan, diboagnet é-heñw, un deñ solud, treut med reud,

SAY2901112 : ‘tre ‘n orz hag ar yenn, an ankou, ar lutenou, lapouss-an-Ankou, piked, ur sin,

SAY2901113 : powr ‘vel Job, ar bêrien, (français) lakad teil war treid ar galouper

SAY2901114 : mond d’ôr un diskuizh, kousk-kreis-te, ôr un tamm gour, ‘n-heñi tà dé chilow glev e gaos, leun i rêr, karg i doull, hezh so brein, tud ba o aes, penvidig-mor, làer ‘vel an dour,

SAY2901115 : hezh stag an traou doc’h i doworn, boutou berr, penn-skañw, tud brizh, hezh so un’ bisïed moan, hezh é tost ar c’hroc’hen d’i gein, un dismanter traou, hezh zismantè, un distaner,

SAY2901201 : youd ar arsiled, toull amann, dowlagad bïou lard, jist avelet, jist trenk, hezh so mad da jet ga’r chi,

SAY2901202 : ur bann’h lambig, karget é ar bidoñ, krampouzh,

SAY2901203 : aet é-hañw d’ar bed-ell, houzh so klemméres, marw ga’n taol-gwad, poan bouellou ru, hezh oa kouet ba’n drouk, kontañ rimodellou war-lerc’h koan, tarw ar sklujou,

SAY2901204 : ôr own d’ar re-yowank ga ur liñsenn gozh, prest din da skoar d’ond d’an nec’h “courte-échelle”,

SAY2901205 : ar skrijéres-nos, ar go tàe ‘benn vise harne, lapouss-Sant-Per, ar ligetaer

SAY2901206 : leun, ur sac’had, penn skañw, hezh blij e gwele daoñ, hemañ so kousket ba i lower, un dostadenn, hezh so frañ war i draou, ur goaper, hezh neus boutou berr, kurïus, un tamm taper lapoussed,

SAY2901207 : malerus, klask i voued,

SAY2901208 : un ours, hezh so ur bastellad traou, un deñn di-ster ‘vel un tousseg, moan an traou gatoñ, treut ‘vel ur c’hi, hezh so ur gwass, hezh so ur chupenn gantoñ, hezh so krotet, un deñn sañset, un deñn stenn, hezh fouet toud i erc’hent ba dilhad,

SAY2901209 : làer e boued, ur groñch hir, ur groñch koat, dowlagad pitouer, dowlagad pitou, ur fri mouch-goulou, an teod milliget, krabañiou bras, ur gaol-hir, ur rêr dïoub, kov barrikenn, goug jiraf, treid gwai, treid potok, hezh so mad da jerr pri, diskouarn azenn

SAY2901210 : mis meurzh bras, meurlard(e), mouchet ar sent, deuh sul ar bleuñiou tà an naer maes ar harzh,

SAY2901211 : foar hanter-c’hoarais, pantekost, ‘ma ‘n aïl wa’r yun don/glaw brass pe erc’h don, skorn du, rew gwenn chech ar glaw, ar glizhenn vise sin amzer braw, ma tà ar vourenn d’an traoñ vo braw/ma tà d’an nec’h sin glaw, aïl-suilh

SAY2901212 : aïl mis-meurzh bras, ur lapouss kost(e) ar harzh, lestad, ur gol(o)-pod,

SAY2903901 : ar skoul, ba-blec’h oc’h ganet, an dimesell, ur feurm naw bla, feurm digoret, e merour, sol-vi pise kerseg, ga boued ur jô vagè ur veuc’h hanter, deg la feurm, unicopa, feurm naw bla,

SAY2903902 : tapet ar feurm, ur bet(i)ss, un tribun(al), Cèr-Puilh, tapet meus ar wi, gwiet omp bet, ar wilhotenn

SAY2903903 : houzh so bet c’hoariet ga marc’h mé yontr, ho hyontr, bragou ga’n tal, brageier potok

SAY2903904 : hezh é ar yontr, histoire de famille intéressant, ur vesson dizroïet ‘vid beo nê, ka’d ur marc’h-mignon ‘vid pakañ ‘nê

SAY2903905 : ar mone ‘h ee da glask ar marc’h-mignon, chetet ar vatezh ba’r porzh, bi oa lod ha’ dapè koat ha jerrè o rer, merc’hed oa o divennou gate,

SAY2903906 : hozh zo bet glajet, toullou da zifenn, bragou ‘vid ar merc’hed, he glukenn

SAY2903907 : galouperesed, kalbodenn, ur sellou lemm, ar bobl deusoute, pitennou, pitouaer, fripon, merc’hed ôr skoul d’ar re yowank, passêt ar loar gate

SAY2903908 : merc’hed ha’ vise pêt, ur plac’h ha’ jom vur, gouè-hè ba’r chidour’n

SAY2903909 : 4 s d’enregistrement

SAY2903910 : houzh neus ur bastrad, lapouss-garzh, gollo ar pod, o fichkennou ba’n dour yin, tan barzh-enni, ar chadenn dac’h ar familh, deus gouenn

SAY2903911 : leve, oa ket ba ar renk, laezh douss ha laezh trenk beb-heñi ba i renk, lak ‘naoñ dé ganel, divorc’hañ, ar vammennou

SAY2903912 : reiñ laezh, laezh vall, laezh ha’ gowlè, denañ, hi bronnou, doc’htu, ur reson penneg, diskouet ho dorn diñ, c’hwi ‘h ee da hoer(iñ) ar saout,

SAY2903913 : un torchad bruched, houz so plad, ur vleukenn, orgouillus, ur fleurenn vankè kemed glizh an noñs dèi, anes dilhad, ur plac’h gwraet mad,

SAY2903914 : plac’h ga lunedou, houzh zo gwi, ur ouest pis-bihen, houzh zo di-ster, paotr doup, houzh neus un troc’h kuilher

SAY2903915 : houzh é marw ar lowenn war hi gar’n “elle est frigide”, low-gwenn, houzh neus ket tu e-bed d’ar baortred, merc’hed-ilis, vo ràet tu dé werch’iñ ar merc’hed, ar bessel-birven an dilhad

SAY2903916 : ur paotr krenn doub, paotr bras, ur garlutenn = ur bazh moan, kromm, gwass

SAY2903917 : hezh ‘n-om wela ket staotad kin, plac’h terr(u)p(l), na ket re dro ba he brozh, n’é ket goueñvet c’hoazh, hezh zo chomet ba i vrud, ba hi bleuñenn, passêt é ar loar bïou dèi

SAY2903918 : tà ket daoñ kin, hezh é chomet e nado bras war e bouejou, n’é ket prest ar c’hemener d’ôr i neizh hus d’e sac’h, kollet e bis-glas gatoñ

SAY2903919 : diroget é ar fleurenn, map-kast sac’h kass-toas, toud in skleurenn

SAY2903920 : ba o devejou ru, deus an dowlagad, pé pise douetañs d’ôr un dra mennaket, kañfarded dé c’hoa(r)i kog

SAY2903921 : un turk troc’het, ur lallig, ur gleukes, passeo an torchour ba lost ar chidour’n, derc’hen ar mestresou, houzh neus un torad, houzh so erro pounner, ar vuhe zo ‘tond wa’n douar ga hoñzh, houzh ‘n-om bourmeilh, ‘n-om boursu